بررسی کاربردهای اسید سالیسیلیک (BHA)
کاربردهای اسید سالیسیلیک (BHA) چیست؟
در نوشته امروز سایت دکتر مریم کشاورز پزشک زیبایی اصفهان قصد مطالعه بیشتر کاربردهای اسید سالیسیلیک (BHA) را داریم. پس همراهمان باشید و نظرات و سوالات خود را با ما درمیان بگذارید.
در واقع این بتاهیدروکسی اسید (ب اچ آ) به عنوان یک ماده لایهبردار کاربردهای مختلفی دارد؛ از جمله:
- آکنه ولگاریس (شایعترین نوع آکنه که در اثر مسدود شدن و یا التهاب غدد چربی پوست ایجاد میشود)
- ملاسما (نوعی اختلال شایع پوستی که باعث بروز لکههای قهوهای تا خاکستری روی پوست و عمدتاً روی صورت میشود)
- آسیبهای ناشی از آفتاب
- کک و مک و لکههای پیری (یا لکههای کبدی که ضایعات خوشخیم پوستی مسطح با لبههای تیرهرنگ هستند که در نواحی از پوست که در معرض آفتاب است ایجاد میشوند)
اثربخشی و ایمنی لایهبرداری با این BHA در انواع پوست از سفید روشن تا قهوهای تیره در مطالعات علمی به خوبی اثبات شده است.
لایهبرداری شیمیایی
روشی ایمن، مؤثر و مقرون به صرفه برای درمان انواع اختلالات پوستی و بهبود ظاهر فرد است. لایهبرداری عبارت است از وارد کردن آسیب شیمیایی کنترلشده به لایههای مختلف پوست که به منظور جوانسازی آن انجام میشود و در نهایت منجر به صاف شدن پوست و بهبود بافت سطحی آن خواهد شد.
ساختار پوست
پوست دارای سه لایه است:
اپیدرم (روپوست) خارجیترین لایه پوست است که سدی ضد آب روی آن به وجود میآورد و رنگ پوست را نیز تعیین میکند.
دِرم (لایه میانی پوست) در زیر اپیدرم که لایهای حاوی بافت همبند سخت، فولیکولهای مو و غدد عرق است. درم از دو لایه تشکیل شده است: درم پاپیلاری (لایه سطحی) و درم رتیکولار (لایه عمیقتر)
هیپودرم (لایه زیرجلدی) عمیقترین بافت است که از چربی و بافت همبند ساخته شده است.
انواع لایه برداری شیمیایی پوست
لایهبرداری شیمیایی را میتوان به سه گروه عمده تقسیم کرد:
سطحی
لایهبرداری سطحی به اپیدرم آسیب وارد میکند. بنابراین برای درمان مشکلات پوستی سطحی نظیر ملاسما، آکنه و تغییرات رنگ پوست از این روش استفاده میشود.
متوسط
لایهبرداری با عمق متوسط به بالای لایه میانی پوست یا درم پاپیلاری (بالاترین لایه درم که از الیاف ظریف و درهم کلاژن تشکیل شده است) نفوذ میکند و برای درمان کراتوزهای خورشیدی (لکههای خشک و فلسمانند روی پوست که در اثر آسیب خورشید ایجاد میشود)، تغییرات رنگ پوست و اختلالات رنگدانهای مفید است.
عمیق
لایهبرداریهای عمیق باعث بروز نکروز (مرگ بافت) در سطح درم رتیکولار (قسمت عمقیتر لایه میانی پوست) میشود. به همین دلیل این نوع لایهبرداری برای چینوچروکهای عمیق، پیری شدید پوست ناشی از نور خورشید و جای زخمهای عمیق مناسب است. تخریب بافت فرسوده در این لایه، اگر به روش صحیح و تخصصی انجام شود، پوست را وادار به نوسازی و تشکیل بافت تازه میکند.
BHA (اسید سالیسیلیک) یک لایهبردار سطحی است (با حداکثر غلظت ۳۰-۲۰ درصد) و از دسته ترکیبات معروف به بتاهیدروکسی اسید (ب اچ آ) محسوب میشود که به دلیل خواص زیاد در محصولات آرایشی بسیار مورد استفاده قرار میگیرند.
لایهبرداری چگونه به جوانسازی پوست کمک میکند؟
لایهبرداری شیمیایی عبارت است از ایجاد آسیب شیمیایی کنترلشده به پوست با استفاده از یک لایهبردار شیمیایی مانند BHA که باعث برداشته شدن لایههای خارجی پوست و از بین رفتن ضایعات سطحی آن میشود که بازسازی بافتهای جدید اپیدرم و درم را نیز به دنبال خواهد داشت.
سابقه طولانی اسید سالیسیلیک (شاخصترین BHA) به عنوان یک ماده فعال مراقبت از پوست قرنهاست که از اسید سالیسیلیک به صورت موضعی برای درمان انواع اختلالات پوستی استفاده میشود. در قرن اول میلادی یک فیلسوف رومی از پوست درخت بید به عنوان منبع اسید سالیسیلیک برای درمان پینه و میخچه استفاده کرد.
طبق بررسیها، توانایی BHA در نرم کردن و لایهبرداری اپیدرم در دهه ۱۸۶۰ کشف شد. در آن زمان یک متخصص پوست آلمانی ویژگیهای اسید سالیسیلیک و موارد کاربردش را توضیح داد.
از آنجایی که اسید سالیسیلیک یک ماده کُمدولیتیک (یعنی برطرفکننده و مانع بروز جوش) است، در بسیاری از داروهای موضعی ضد آکنه مورد استفاده قرار میگیرد. همچنین تصور بر این است که اسید سالیسیلیک باعث افزایش نفوذ سایر داروهای موضعی به پوست میشود.
منابع BHA ( به طور اختصاصی اسید سالیسیلیک)
کلمه “سالیسیلات” که روی برچسب بسیاری محصولات میبینید، در واقع اصطلاحی علمی است که به یک ماده شیمیایی بر پایه اسید سالیسیلیک اشاره دارد. منابع اسید سالیسیلیک و سالیسیلاتها برای اهداف آرایشی عمدتاً شامل پوست درخت بید، برگ درخت غان شیرین و گالتریا (توت قرمز زینتی) است. با این حال اسید سالیسیلیک به صورت مصنوعی نیز تولید میشود.
این ب اچ آ در بسیاری از گیاهان خوراکی هم به طور طبیعی البته با مقادیر متفاوت وجود دارد.
- مقدار بسیار کم اسید سالیسیلیک: هویج تازه، قارچ تازه، پیاز، کدو تنبل و اسفناج منجمد
- میزان متوسط اسید سالیسیلیک: کنسرو ذرت، کاهوها (غیر از کاهوپیچ)، جعفری، سیبزمینی قرمز و نخودفرنگی
- مقدار بالاتر اسید سالیسیلیک: کلم بروکلی، خیار، اسفناج تازه، سیبزمینی شیرین و گوجهفرنگی
- میزان بسیار بالای اسید سالیسیلیک: کنسرو قارچ، تربچه، فلفل دلمهای، سس گوجهفرنگی و کدو سبز
عملکردهای BHA (اسید سالیسیلیک)
اسید سالیسیلیک یک هورمون گیاهی است که نقش مهمی در دفاع از گیاه در برابر عوامل بیماریزای مختلف و تنش ناشی از عوامل فیزیکی محیط (تنش ابیوتیک) دارد. گزارشهای زیادی حاکی از آن است که این ترکیب و مشتقاتش که در مجموع سالیسیلات نامیده میشوند، نه تنها از گیاه محافظت میکنند بلکه بر روی سلامت انسان نیز تأثیرات مثبتی دارند.
گفته میشود که هر دو نوع سالیسیلات (طبیعی و مصنوعی) دارای اهداف متعددی در بدن انسان هستند و در نتیجه نقشهای دارویی مختلف و قابل توجهی از جمله اثرات ضد التهابی، ضد سرطانی، محفاظت عصبی (نوروپروتکتیو) و ضد دیابت را از خود نشان میدهند.
ب اچ آ وقتی روی پوست استفاده میشود، به ریزش سلولهای مرده لایه فوقانی پوست و کاهش قرمزی و تورم (التهاب) کمک میکند. این کار باعث کاهش تعداد جوشها و تسریع روند بهبود آنها میشود.
این بتاهیدروکسی اسید محلول در چربی است و بر خلاف آلفاهیدروکسی اسیدها (مانند اسید گلیکولیک) امکان مخلوط شدن با چربی در فولیکولهای مو را دارد. در نتیجه میتواند در این نواحی نیز عملکرد داشته باشد.
مطالب پیشنهادی : در مورد سرم پوست بیشتر بدانید
اسید سالیسیلیک از خواص کراتولیتیک (نرم کردن و برداشتن لایه شاخی پوست) و کمدولیتیک (برطرفکننده و مانع بروز جوش) نیز برخوردار است.
BHA همچنین ترشح سبوم (چربی طبیعی پوست) را در افراد مبتلا به آکنه کاهش میدهد که به اثر درمانی آن در این بیماران میافزاید.
اسید سالیسیلیک به عنوان یک عامل لیپوفیل (چربیدوست)، لیپیدهای بین سلولی را از بین میبرد. بسیاری از متخصصان پوست از این خاصیت اسید سالیسیلیک (عملکرد ضد تکثیر بیرویه سلولی) بر روی اپیدرم در لایهبرداری شیمیایی استفاده کردهاند.
یک مطالعه درونتنی نشان داده است که لایهبرداری با اسید سالیسیلیک میتواند منجر به ایجاد تغییراتی در بافت زیرین پوست شود؛ بدون اینکه مستقیماً آسیبی به لایه خارجی پوست وارد کند.
این BHA دارای خواص ضد التهابی شناخته میشود. غلظتی که در آن عمل ضد التهابی اسید سالیسیلیک بیشتر نشان داده میشود، بین ۰/۵ تا ۵ درصد است.
از سالیسیلاتها در فرمولاسیون ضد آفتابها نیز استفاده میشود.
اسید سالیسیلیک همچنین دارای خواص ضد میکروبی و ضد قارچی است.
BHA اثر بیحسکنندگی نیز دارد که به هنگام لایهبرداری قابل مشاهده است و در صورتی که لایهبرداری توسط یک متخصص پوست و در کلینیک انجام شود، این ماده میتواند توانایی بیمار در تحمل درد ناشی از این روش درمانی را افزایش دهد.
کاربردهای لایهبرداری با BHA (به طور خاص با اسید سالیسیلیک)
- آکنه ولگاریس
- ملاسما
- هایپرپیگمنتاسیون (لکههای تیره روی پوست) بعد از التهاب
- کک و مک
- لکههای پیری
- لکههای ناشی از آفتاب (خفیف تا متوسط)
- پوست خشن از نظر بافت
- چین و چروک ریز
| دکتر مریم کشاورز پزشک زیبایی اصفهان را در اینستاگرام دنبال کنید |