بررسی منابع و فواید کاروتنوئیدها برای پوست
منابع و فواید کاروتنوئیدها برای پوست چیست؟
در این نوشته قصد داریم همراه با دکتر مریم کشاورز پزشک زیبایی اصفهان به بررسی منابع و فواید کاروتنوئیدها برای پوست بپردازیم.
کاروتنوئیدها (ویتامین A، بتاکاروتن، آستاگزانتین، رتینول)
کاروتنوئیدها مشتقات ویتامین A هستند. ازجمله کاروتنوئیدها میتوان به بتاکاروتن، آستاگزانتین، لیکوپن و رتینول اشاره کرد. که همگی آنتیاکسیدانهای بسیار مؤثری بوده و طبق مطالعات انجام شده، خواص محافظتکننده در برابر نور نیز دارند. میتوان گفت پوست انسان غنی از لیکوپن و بتاکاروتن است. این موضوع احتمالاً به خاطر عملکرد ویژه کاروتنوئیدهای هیدروکربنی در محافظت از پوست در برابر نور خورشید است.
بتاکاروتن، برجستهترین عضو خانواده کاروتنوئیدها، یک رنگ طبیعی است که در رژیم غذایی انسان یافت میشود. هیچ تفاوتی بین بتاکاروتن طبیعی و بتاکاروتن سنتتیک که در صنعت ساخته میشود وجود ندارد. علاوه بر این، بتاکاروتن میتواند مانند یک ازبینبرنده رادیکالهای لیپیدی عمل کند. بهنظر میرسد متابولیسم بتاکاروتن در طیف وسیعی از اندامها از جمله پوست شکل میگیرد و این مسئله نقش مهم این آنتیاکسیدان را در سلامت پوست نشان میدهد.
مطلب پیشنهادی برای مطالعه : فواید و منابع ویتامین E برای پوست (توکوفرولها)
منابع طبیعی بتاکاروتن
میوهها و سبزیجات با رنگهای زرد و نارنجی و سبز، عموماً حاوی بتاکاروتن هستند، مانند:
- انبه
- هویج
- طالبی
- بروکلی
- اسفناج
- کدو تنبل
- میوه پاپایا
- گوجه فرنگی
- سیبزمینی شیرین
به طور کلی هرقدر میوه یا سبزی، پررنگتر باشد، میزان بتاکاروتن آن بیشتر است.
بتاکاروتن و خاصیت محافظتکنندگی پوست
بتاکاروتن یک عامل محافظتکننده در برابر پرتوهای مضر نور خورشید است که درون بدن تشکیل میشود و کارایی آن برای جلوگیری از ظهور قرمزی ناشی از پرتو فرابنفش در مطالعات مختلف نشان داده شده است.
مطالعه انسانی انجامشده در این زمینه نشان داد 12 هفته تجویز خوراکی بتاکاروتن میتواند باعث کاهش قرمزی ناشی از اشعه UV شود. اثرات مشابهی در داوطلبانی که رژیم غذایی غنی از لیکوپن دریافت کرده بودند نیز مشاهده شده است.
آستاگزانتین (ASTAXANTHIN)
آستاگزانتین در ریزجلبکها، رزهیپ، مخمر، ماهی سالمون، قزلآلا، میگو، خرچنگ و سختپوستان یافت میشود. این ترکیب با اثر محافظتکنندگی قابلتوجهی که در برابر پرتوهای خورشیدی دارد، میتواند به حفظ جوانی پوست کمک کند.
لیکوپن (LYCOPEN)
لیکوپن یک کاروتن به رنگ قرمز روشن و رنگدانه کاروتنوئید است که در گوجهفرنگی و سایر میوهها و سبزیجات قرمزرنگ (بجز توت فرنگی و گیلاس) مانند هویج قرمز، هندوانه و میوه پاپایا یافت میشود. اگرچه لیکوپن از نظر شیمیایی یک کاروتن است، اما فعالیت و خواص ویتامین A را ندارد.
بتاکاروتن و لیکوپن معمولاً کاروتنوئیدهای غالب در خون و بافتهای انسان هستند و در حفظ سلامت پوست مؤثرند. اگرچه نمیتوان این ترکیبات را با کرمهای ضد آفتاب مقایسه کرد، اما شواهد نشان میدهند با افزایش دفاع در برابر آسیبهای ناشی از پرتو فرابنفش، از پوست در برابر آفتابسوختگی محافظت میکنند.
رتینول
اگرچه رتینول برای بدن انسان ضروری است، اما بدن خودش نمیتواند آن را بسازد. رتینول برای رشد، تمایز، بقا و بازسازی برخی بافتهای بدن ضروری است. دو گیرنده رتینوئید در پوست انسان وجود دارد که توسط رتینول و رتینوئیک اسید فعال میشوند و از این طریق روی سلولهای پوستی اثر میکنند.
منابع تامین رتینول مورد نیاز بدن
با استفاده از یک رژیم غذایی متعادل، میتوان رتینول مورد نیاز بدن را تامین کرد. رتینول در جگر، شیر، زرده تخم مرغ، پنیر و ماهیهای چرب یافت میشود. ویتامین A طبیعی و مصنوعی (رتینول) فعالیتهای بیولوژیکی مشابهی دارند. محصولات مختلف رتینول، هم برای مصارف آرایشی (موضعی) و هم مصارف دارویی (موضعی و سیستمیک) در بازار یافت میشوند.
| دکتر مریم کشاورز پزشک زیبایی اصفهان را در اینستاگرام دنبال کنید |
فواید رتینول برای جوانی پوست
رتینول، پوست را لایهبرداری میکند، گردش سلولی پوست (تازه شدن لایههای سلولی) را افزایش داده و سنتز کلاژن را تحریک میکند. همچنین، در صورت استفاده موضعی، رتینول به راحتی از سطح پوست جذب میشود. مصرف موضعی رتینوئید از تجزیهشدن کلاژن در اثر تابش پرتو فرابنفش جلوگیری میکند.
اگرچه تاکنون نتایج مطالعات نشان نداده که مشتقات رتینال یا رتینول خوراکی به عنوان درمان ضد پیری موثر هستند، اما کارشناسان هنوز هم توصیه میکنند رتینول را از طریق مصرف میوهها و سبزیجات در رژیم غذایی دریافت کنید. اینکه این اثر هنوز تایید نشده، دلیل بر رد آن هم نیست. در هر حال مصرف میوهها و سبزیجات همیشه اثرات ضد پیری قابل توجهی دارد.
مطالب پیشنهادی :
فواید ویتامین C برای پوست (ال-آسکوربیک اسید)